Neden Ahşap

Yumuşak ağaç / Sert ağaç:Yumuşak ağaçlar iğne yapraklı, sert ağaçlar ise geniş yapraklı ağaç anlamına gelir. Sert ağaçlar her zaman sert değildir. Örneğin kavak sert ağaç türüne girer.

Ahşap yüksek bir taşıma gücüne sahiptir. 1 kg. ahşap malzeme, 1 kg. beton veya çelikten daha fazla yükü kaldırabilir. Ahşap düşük özgül ağırlığı ve dayanıklılığı ile bu açıdan ön plana çıkmaktadır. Ahşap malzeme kullanılarak yapılarda 250 m.’lik açıklıklar kolonsuz geçilebilmekte, bu yüzden spor salonları gibi yapılarda ahşap tercih edilmektedir.

Ahşap, doğa şartlarına dayanıklı bir malzemedir. Deprem ve diğer doğa olaylarının yıpratıcı etkilerine dayanıklılık açısından yine en dayanıklı yapı malzemesi ahşaptır. Uygun malzeme seçimi ve işlemler neticesinde elektrik-telefon direkleri, ahşap karayolu köprüleri 50 yıl, su soğutma kulelerinde kullanılan ahşap dolgular ise 30 yıl kadar dayanabilmektedir. Öte yandan hizmet ömrünün sonsuz olduğu varsayılan betonerme yapıların karbonatlaşma sorunu bu varsayımı çürütmekle beraber, ayşabın rakibi olan beton ve çelik kullanım ömrü bakımından ahşabın yarısına dahi ulaşamamaktadır.

Ahşap, yangına dayanıklı bir malzemedir. Genel kanının aksine ahşabın yangına direnci beton ve çelikten üstündür. ABD’nde kapalı spor salonu gibi büyük kalabalıkların bulunacağı yerlerin, yangın tehlikesine karşı ahşap karkas olarak inşasına gidilmekte, Almanya’da gene aynı nedenle çelik konstrüksyonlar ahşap kaplanmaktadır. Yangınlar üzerine yapılmış araştırmalar ve derlenmiş istatistikler taşıyıcı olarak kullanılan ahşabın en güvenli malzemelerden biri olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Yangının başlama nedeni hiçbir zaman ahşap değildir ve ısı geçirmeme, kömürleşme özellikleri nedeniyle ahşap-karkas yapının büyük yangınlara ne kadar dayanabileceği kesin olarak hesaplanabilmektedir. Ahşap yapılar yangına 30-90 dakika dayanabilecek şekilde tasarlanabiliyor. Ancak çıplak çelik konstrüksyon (çeliğin genleşme katsayısının yüksekliği nedeniyle) normal bir yangına ancak 10 dakika dayanabilmekte, yapı ikaz vermeden anında çökmektedir.

Ahşap çevreye dost, kaynağı yenilenebilir bir malzemedir. Bu özelliği, üretimi ve işlenmesi için az enerji istemesi (aynı miktar alüminyumun ellide biri kadar), dönüşebilir olması ve üstün ısı yalıtım özellikleri ile birleştirilince onu çağımızın çevre ve enerji sorunlarına en iyi cevap veren malzemesi yapıyor. Bilinenin aksine ahşap kullanmak ormanların yaşamasını sağlar, orman alanlarının artımına ivme kazandırır. Nitekim ahşabı fazla kullanan ülkelerde orman alanları devamlı çoğalıyor. Greenpeace gibi çevreci örgütlerde ahşap kullanımının artmasını desteklemektedir.

Petrokimya endüstrisi ürünleri kullanan çeşitli firmaların satış-pazarlama çalışmaları ve eski teknoloji ile bilinçsizce üretim yapan orman ürünleri işletmelerinin hatalı ürettikleri ürünler nedeniyle malesef ahşap hakkında çoğu insanda yanlış kanılar bulunmaktadır.

Ahşap çağdışı ve kullanışsızdır. Ahşabın uygun şekilde işlenmesiyle bir çok uygulamada kullanılabilecek farklı özellikte malzemeler elde edilmesi mümkündür. Bu malzemelerin doğru şekilde biraraya getirilmesi ve kullanılmasıyla ahşap günümüzde her alanda tercih edilen bir malzeme olmaktadır. Ahşap, sağladığı sıcak ve estetik görüntü, doğal, çevreyle dost ve sağlıklı oluşu gibi nedenlerden dolayı yıllardır modası geçmeyen bir yapı malzemesi olmuştur.

Ahşabın beton ve çeliğin yerini tutması mümkün değildir. Yakın zamanda ortaya konan ‘karbonatlaşma’ sorunu betonarmeye büyük bir darbe indirmiştir. Bu sorun yüzünden İngiltere’de her yıl 500 milyon € köprü ve yolların onarımı için harcanıyor.

Ahşap kısa ömürlüdür. Telekomünikasyon hatlarında kullanılan ahşap direkleri ve ahşap karayolu köprüleri 50 yıl, su soğutma kulelerindeki ahşap dolgu 30 yıl, hatta önkorumalı çam kerestesinin 60 yıl hizmet ömrü bulunmaktadır. Aynı alanlarda beton, çelik ve PVC bu sürelerin yarısına ulaşamamaktadır.

Ahşap yapılar yangına dayanıksızdır. Bugün ABD’de spor salonu gibi büyük kalabalıkların bulunacağı yapılar, yangın tehlikesine karşı ahşap karkas olarak inşa ediliyor. Ahşap, ısı geçirmeme ve kömürleşme özelliklerinden dolayı yangına 30-90 dakika dayanabiliyor. Çıplak çelik, genleşme katsayısının yüksekliği nedeniyle ancak 10 dakika dayanıyor, sonra çöküyor.

Ahşap kullanımı çevreci değildir, ormanları tüketir. Doğru orman işletmeciliği ve bilinçli kesimle her zaman tüketilenden daha fazlasını üretmek mümkün. Ahşap kullanımını teşvik eden ülkelerin orman alanları sürekli artmaktadır.

Pencerelerde ısı kaybı, PVC doğrama ile ahşap doğramaya oranla % 33-35 azalmaktadır. Isı-cam’lı ahşap doğramanın U değeri 2.7, PVC’nin ise 3.0’tür. Ahşap doğrama PVC’ye göre %10 daha az ısı geçirir.

Ahşabın olanakları kısıtlıdır, ancak 4 m açıklık geçilebilir. Ahşap karkas ile kolonsuz 187m geçilmiş uygulama var. 260m geçilen bir proje de gündemde. Bu tip konstrüksiyonlarda ağırlığı nedeniyle çelik kullanılamıyor.

Ahşap yapılar konforsuzdur. ABD vatandaşlarının % 90’ı ahşap konutlarda yaşıyor. Günümüzün önemli tasarımcılardan Philippe Starck kendi tasarladığı ahşap bir evde oturuyor. Anadolu’da ahşap, yapı malzemesi olarak binlerce yıllık bir geçmişe sahip. Türkiye’de 300 yıllık ahşap evler, 12.yüzyıldan kalma ahşap direkli camiler, M.Ö. 800’den kalma ahşap mezar odaları var. Geçmişte ahşabı hakkını vererek kullanmış, son 60 yılda her nedense unutmuşuz. Tasarımcıdan, tüketiciye herkes ahşaptan kaçıyor. Oysa ahşap çağımızın çevre ve enerji sorununa en iyi yanıt verebilen malzeme. Dünya ahşabı bir mühendislik konusu olarak araştırıp, 21. yüzyılın alternatif malzemesi olarak konumlarken, Türkiye bu konuda tam bir cehalet adası oluşturuyor. Oysa pek yakın bir gelecekte konut sorunumuzu fonlarla değil ahşap karkasla çözmek zorunda kalacağız. Artık bu olağanüstü malzemeyi çağın teknik olanaklarıyla yeniden tanımayı ve yeni koşullar altında kullanmayı tekrar öğrenmenin zamanıdır.